خار پاشنه یکی از شایع‌ترین مشکلات پا محسوب می‌شود که می‌تواند باعث ایجاد درد و ناراحتی در هنگام راه رفتن شود. خار پاشنه به دلیل فشار مداوم وارده بر بافت نرم زیر پاشنه پا ایجاد می‌شود. در این مقاله به بررسی علل ایجاد خار پاشنه و راه‌های درمان آن می‌پردازیم. از جمله روش‌های رایج درمان می‌توان به استفاده از بالشتک‌های ضد خار پاشنه، کفی‌های طبی، تمرینات کششی و تقویت عضلات پا، تزریق‌های کورتن و در نهایت جراحی در موارد شدید اشاره کرد. با آگاهی از عوامل خطرساز و رعایت نکات پیشگیری می‌توان از بروز مجدد خار پاشنه جلوگیری کرد.
خار پاشنه چیست؟
خار پاشنه calcaneal spur یکی از ریشه‌های برجسته دردهای پیرامون پاشنه است. این خار در حالت سرشتی، به گونه‌ای برجستگی استخوانی کوچکی در محل چسبندگی آرنگ کف پا (Plantar Fascia) به استخوان پاشنه است. این مشکل معمولاً در پی کوشندگی بسیار، پیاده‌روی‌های طولانی، یا در افراد چاق پدید می‌آید. با رسوب کلسیم، این خار برجسته‌تر و دردناک می‌شود. خار پشتی پاشنه نیز در بخش پشت پاشنه و در جای چسبیدن تاندون آشیل پدید می‌آید.
نشانه‌های خار پاشنه
از درد زیر پاشنه که معمولا پس از بیداری یا شروع به راه رفتن احساس می‌شود، گرفته تا حساسیت در نقطه چسبندگی تاندون آشیل. این نشانه‌ها می‌توانند با شدت متفاوتی در افراد مختلف ظاهر شوند و تحت تاثیر عواملی چون وزن، نوع فعالیت فیزیکی و وضعیت کف پا قرار گیرند. در ادامه نشانه‌های خار پاشنه را بررسی خواهیم کرد:
درد زیر پاشنه
این درد معمولاً در زمان شروع به راه رفتن یا بلافاصله بعد از بیدار شدن احساس می‌شود. این نوع درد می‌تواند به دلیل فشار بر روی ناحیه پاشنه در حالت استراحت یا بعد از مدت‌ها بدون فعالیت ایجاد شود.
درد صبحگاهی
درد زیر پاشنه در اولین قدم‌ها بعد از بیداری از خواب شدیدتر است. این موضوع معمولاً به دلیل تجمع مایعات و التهابات در ناحیه پاشنه در طول شب اتفاق می‌افتد.
افزایش درد با خم کردن پا به بالا (Dorsiflexion)
این حرکت می‌تواند درد را تشدید کند، به ویژه اگر تاندون آشیل یا عضلات کف پا تنیدگی داشته باشند.
درد پس از فعالیت فیزیکی
درد ممکن است بعد از ورزش یا فعالیت‌های فیزیکی شدیدتر شود. این نوع درد معمولاً به دلیل افزایش فشار و تنش بر روی ناحیه پاشنه در حین فعالیت‌های فیزیکی است.
حساسیت در نقطه چسبندگی تاندون آشیل
در برخی موارد، خار پشتی پاشنه می‌تواند درد در ناحیه چسبندگی تاندون آشیل ایجاد کند. این معمولاً در افرادی رخ می‌دهد که تمایل به پوشیدن کفش‌های با پاشنه بلند یا انجام فعالیت‌هایی با فشار زیاد بر روی پاشنه دارند.
عوامل تأثیرگذار
این نشانه‌ها ممکن است با شدت متفاوتی در افراد مختلف ظاهر شوند و بستگی به عوامل مختلفی مانند وزن، نوع فعالیت فیزیکی، و وضعیت کف پا دارند. برای مثال، افراد چاق یا کسانی که کف پای فلت دارند، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به خار پاشنه باشند.
روش‌های تشخیص خار پاشنه
تشخیص خار پاشنه معمولا از طریق چند مرحله و روش انجام می‌شود:
- عکس‌برداری پرتو ایکس
یکی از روش‌های اصلی تشخیص خار پاشنه، عکس‌برداری پرتو ایکس است. این روش به روشنی خار پاشنه را نشان می‌دهد.
- معاینه فیزیکی
پزشک معمولاً از طریق معاینه فیزیکی و فشار به نقاط مختلف پاشنه، می‌تواند درد و التهاب را تشخیص دهد.
- تست‌های تشخیصی
در برخی موارد، ممکن است تست‌های تشخیصی مانند اولتراسونوگرافی یا MRI نیز انجام شود.
- مصاحبه و سابقه بیمار
پزشک ممکن است سوالاتی در مورد نوع درد، مدت زمان وجود درد، و فعالیت‌هایی که درد را تشدید می‌کنند، بپرسد.
- تست‌های حرکتی
در برخی موارد، تست‌های حرکتی مانند قدرت گرفتن و کشش پا نیز می‌تواند کمک کنند به تشخیص دقیق‌تر خار پاشنه.
علل ایجاد خار پاشنه
خار پاشنه یا خار زیرین پاشنه یک برجستگی استخوانی کوچک در محل چسبندگی آرنگ کف پا (Plantar Fascia) به استخوان پاشنه است. این خار معمولاً به دلیل فعالیت‌های زیاد مانند پیاده‌روی‌های طولانی یا در افراد چاق پدید می‌آید. تب و تاب آرنگ کف پا و رسوب کلسیم می‌تواند این خار را برجسته‌تر و دردناک کند. خار پشتی پاشنه نیز در بخش پشت پاشنه و در محل چسبندگی تاندون آشیل ایجاد می‌شود و معمولاً به دلیل فشارهای شدید یا پیاده‌روی‌های طولانی دردناک می‌شود.
روش‌های درمان خار پاشنه
به منظور درمان خار پاشنه متخصص ارتوپدی با توجه به شرایط بیمار و همچنین شدت بیماری از روش‌های متفاوتی استفاده خواهد کرد که در ادامه آن‌ها را بررسی کرده‌ایم:
استراحت و کاهش فعالیت
یکی از مهم‌ترین گام‌ها در درمان خار پاشنه، کاهش فشار و تنش بر روی پاشنه است. پیشنهاد می‌شود که فعالیت‌هایی که درد را تشدید می‌کنند، مثل دویدن یا پیاده‌روی طولانی، را محدود کنید.
فیزیوتراپی
تمرینات کششی مخصوص می‌توانند به کاهش التهاب و درد کمک کنند. یک فیزیوتراپیست می‌تواند برنامه تمرینی مخصوص شما طراحی کند.
کفی ویژه و کفش‌های طبی
استفاده از کفی‌های ارتوپدی یا کفش‌های طبی با پاشنه‌های نرم می‌تواند فشار را از پاشنه کاهش دهد.
داروهای ضدالتهاب
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن می‌توانند به کاهش التهاب و درد کمک کنند.
تزریق کورتیکواستروئید
در موارد شدید، تزریق کورتیکواستروئید می‌تواند به کاهش درد و التهاب بپردازد. این روش باید توسط یک پزشک انجام شود.
جراحی
در مواردی که روش‌های دیگر موثر نبوده‌اند، جراحی می‌تواند یک گزینه باشد. این عمل معمولاً به عنوان یک گزینه آخر مطرح می‌شود.
درمان‌های مکمل
روش‌هایی مانند اکوپانکچر، لیزر درمانی، یا شاک‌ویو تراپی نیز در برخی موارد می‌توانند مفید باشند، اما نیاز به مطالعات بیشتری دارند.
توجه داشته باشید که هر درمانی باید توسط یک پزشک متخصص تجویز شود. اگر مشکلی دارید، بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید تا برنامه درمانی مناسب برای شما تدوین کند.
بدون دیدگاه